What is Web Hosting in Marathi: नमस्कार मित्रांनो, आजच्या या आर्टिकल मध्ये आपण वेब होस्टिंग म्हणजे काय, वेब होस्टिंगचे प्रकार कोणते, आणि वेब होस्टिंग खरेदी करताना कोणती काळजी घ्यावी याबाबत माहिती पाहणार आहोत. सर्वप्रथम, वेब होस्टिंग म्हणजे काय ते आपण समजून घेऊया.
वेब होस्टिंग म्हणजे काय? | What is Web Hosting in Marathi
वेबसाईट किंवा ब्लॉग तयार करण्यासाठी आपल्याला इंटरनेटवर कन्टेन्ट, फोटो, व्हिडिओ किंवा इतर प्रकारची माहिती शेअर करावी लागते.
ही माहिती इंटरनेटवर साठवून ठेवण्यासाठी जी जागा वापरली जाते, तिला ‘वेब होस्टिंग‘ म्हणतात.
वेब होस्टिंग म्हणजे एक प्रकारचा कंप्युटर असतो, जो नेहमी इंटरनेटला जोडलेला असतो.
पण, वेब होस्टिंग ही सर्विस फक्त माहिती साठवण्यासाठीच नसते. जेव्हा कोणी आपल्या वेबसाइटचा पत्ता (URL) ब्राऊझरमध्ये टाईप करतो आणि एन्टर बटण दाबतो, तेव्हा जर तो व्यक्ती इंटरनेटशी जोडलेला असेल, तर वेब होस्टिंगमुळे त्या वेबसाइटवरील पेज त्याला दिसते.
वेब होस्टिंगचे प्रकार कोणते? | Types of Web Hosting
| होस्टिंग प्रकार | वैशिष्ट्ये | किंमत | वापरासाठी योग्य कोणासाठी |
|---|---|---|---|
| 🌐 शेअर्ड होस्टिंग | अनेक वेबसाइट्स एकाच सर्व्हरवर. | कमी | नवीन वेबसाइट्स, ब्लॉग्स |
| ☁️ क्लाऊड होस्टिंग | वेबसाइट्स अनेक सर्व्हर्सवर ठेवतात. | मध्यम | मोठ्या ट्रॅफिक असलेल्या वेबसाइट्स |
| 🖥️ व्हीपीएस होस्टिंग | व्हर्च्युअल सर्व्हरची स्वतःची जागा. | मध्यम | व्यवसाय वेबसाइट्स, ई-कॉमर्स |
| 🚀 डेडीकेटेड होस्टिंग | पूर्ण सर्व्हर एका वापरकर्त्यासाठी. | जास्त | मोठे व्यवसाय, उच्च सुरक्षा आवश्यक |
1. शेअर्ड होस्टिंग (Shared Hosting)
शेअर्ड होस्टिंगमध्ये एकाच सर्व्हरवर अनेक वेबसाईट्स ठेवल्या जातात. म्हणजेच एकच सर्व्हर अनेक युजर मध्ये वाटला जातो. लहान वेबसाईट्स किंवा ज्यांना जास्त रिसोअर्सेसची गरज नसते, त्यांनी शेअर्ड होस्टिंग निवडणे फायद्याचे ठरते.
कमी किंमतीत मिळणारे हे होस्टिंग ₹५० ते ₹५०० प्रतिमाह इतके असू शकते. अनेक कंपन्या पहिल्या खरेदीवर डिस्काउंट देतात, परंतु केवळ कमी किमतीमुळे होस्टिंग निवडणे धोकादायक ठरू शकते, म्हणून योग्य सर्विस निवडताना काळजी घ्या.
2. क्लाऊड होस्टिंग (Cloud Hosting)
क्लाऊड होस्टिंग शेअर्ड होस्टिंगपेक्षा वेगळी असते. यात आपला डेटा एका ठराविक सर्व्हरवर न ठेवता, अनेक सर्व्हरवर म्हणजेच ‘क्लाऊड’ मध्ये साठवला जातो.
क्लाऊड होस्टिंगमध्ये एकाच सर्व्हरला काही समस्या आल्यास, वेबसाईट बंद न होता इतर सर्व्हरवरून ती चालू ठेवता येते. यामुळे जास्त वेब ट्रॅफिक असणाऱ्या वेबसाईट्ससाठी क्लाऊड होस्टिंग फायदेशीर ठरते.
3. व्हीपीएस होस्टिंग (VPS Hosting)
व्हीपीएस म्हणजे व्हर्चुअल प्रायव्हेट सर्व्हर. यात एका सर्व्हरला अनेक भागांमध्ये विभागून प्रत्येक युजरला एक स्वतंत्र भाग दिला जातो.
शेअर्ड होस्टिंगपेक्षा अधिक रिसोर्सेस व कंट्रोल मिळवण्यासाठी व्हीपीएस होस्टिंग बेस्ट ऑप्शन आहे. व्हीपीएसची किंमत ₹४०० ते ₹७५०० प्रतिमाह असू शकते.
4. डेडीकेटेड होस्टिंग (Dedicated Hosting)
डेडीकेटेड होस्टिंग म्हणजे संपूर्ण सर्व्हर एका युजर साठी रिजर्व असतो. खूप जास्त वेब ट्रॅफिक असणाऱ्या वेबसाईट्ससाठी हा प्रकार योग्य ठरतो.
संपूर्ण सर्व्हरवर पूर्ण कंट्रोल मिळते, पण मॅनेजमेंट, सेक्युरिटी, आणि सर्व्हर ऑप्टिमायझेशन याची जबाबदारी युजरची असते. याची किंमत ₹१०,००० ते लाखो रुपये प्रतिमाह असू शकते.
योग्य वेब होस्टिंग सर्विस कशी निवडावी?
आपण कोणती वेब होस्टिंग सर्विस निवडावी हे आपल्या वेबसाइटच्या गरजांवर अवलंबून असते. यामध्ये आपण किती माहिती अपलोड करणार आहात, किती व्यक्ती आपल्या वेबसाईट ला भेट देतील, आणि आपल्याला कोणत्या तांत्रिक सुविधांची गरज आहे, हे लक्षात घेणे गरजेचे आहे.
येथे योग्य वेब होस्टिंग सर्विस निवडण्यासाठी काही महत्वाचे मुद्दे दिले आहेत:
| महत्वाचे मुद्दे | फीचर्स |
|---|---|
| १. स्टोरेज आणि बँडविड्थ | १-४० जीबी, SSD, “Unlimited” |
| २. फीचर्स | ई-मेल, बॅकअप, SSL, बिल्डर |
| ३. स्पीड आणि परफॉर्मन्स | जलद लोड, SSD, CDN |
| ४. सुरक्षा | SSL, फायरवॉल, DDoS संरक्षण |
| ५. सर्व्हर लोकेशन | युजर जवळ, जलद लोड |
| ६. कस्टमर सर्विस | २४/७, लाईव्ह चॅट, फोन |
| ७. किंमत | कमी खर्च, उच्च दर्जा |
1. स्टोरेज क्षमता आणि बँडविड्थ (Storage Space and Bandwidth)
आपल्याला आपल्या वेबसाईटवर किती माहिती स्टोरेज आहे आणि ती किती लोकांपर्यंत पोहोचणार आहे, यानुसार स्टोरेजची क्षमता आणि बँडविड्थ ठरवावी.
जर आपली वेबसाईट लहान असेल तर शेअर्ड होस्टिंगसाठी १ ते ४० जीबी स्टोरेज क्षमता पुरेशी आहे.
एसएसडी (SSD) होस्टिंग अधिक जलद असते, त्यामुळे ती निवडणे फायद्याचे ठरू शकते. “Unlimited” होस्टिंग ही फक्त एक मार्केटिंग स्ट्रॅटेजी असू शकते, म्हणून ती निवडताना काळजी घ्या.
2. वेब होस्टिंगचे फीचर्स (Features)
वेब होस्टिंगमध्ये ईमेल सेवा, बॅकअप्स, मालवेअर स्कॅनिंग, कंट्रोल पॅनेल, SSL सुरक्षा सर्टिफिकेट, आणि वेबसाइट बिल्डर यासारखी फीचर्स मिळतात. आपण कोणती फीचर्स मिळवणार आहात, हे पाहून निर्णय घ्या.
3. स्पीड आणि परफॉर्मन्स (Speed and Performance)
आपले वेबसाईट जलद लोड होणे अत्यावश्यक आहे. यासाठी एसएसडी स्टोरेज , जलद इंटरनेट जोडणी, आणि कॅशिंग यंत्रणा असणे गरजेचे आहे.
CDN (Content Delivery Network) द्वारे आपल्या वेबसाईटचा लोडिंग वेग सुधारू शकतो.
4. सुरक्षा (Security)
आपली वेबसाईट सुरक्षित ठेवणे आवश्यक आहे. SSL सर्टिफिकेट, फायरवॉल, DDoS संरक्षण, आणि मालवेअर स्कॅनिंग सारखी सुरक्षा फीचर्स असलेली होस्टिंग सेवा निवडा.
ई-कॉमर्स वेबसाईट्ससाठी PCI DSS सर्टिफिकेटअसणे आवश्यक आहे.
5. सर्व्हर लोकेशन (Server Location)
सर्व्हर आणि युजरचे अंतर कमी असेल, तर वेबसाईट लवकर लोड होते. त्यामुळे आपल्या ऑडियन्स जवळ असलेला सर्व्हर निवडणे योग्य ठरते.
6. कस्टमर सर्विस
वेब होस्टिंग सर्विस विकत घेण्यापासून ते वेबसाईटशी संबंधित तक्रारी सोडवण्यासाठी २४/७ तास कस्टमर सर्विस मिळणे खूप महत्त्वाचे असते, विशेषतः ज्यांना वेब होस्टिंगच्या टेकनिकल गोष्टींची फारशी माहिती नसते. कस्टमर सर्विस प्रतिनिधी वेबसाईट तयार करणे, सुरक्षितता, परफॉर्मन्स सुधारणा, वेबसाईट मायग्रेशन, बॅकअप्स, ई-मेल सर्विस अशा विविध गोष्टींमध्ये मदत करतात. काही कंपन्या २४/७ जलद सर्विस देण्याचे आश्वासन देतात, पण त्यातल्या फक्त काही कंपन्याच योग्य वेळी टेकनिकल मदत देतात.
मार्केटिंगच्या भूलथापांना न भुलता अभ्यास करून योग्य वेब होस्टिंग सर्विस निवडणे फायद्याचे ठरेल. आपल्यासाठी कुठले कस्टमर सपोर्ट पर्याय उपलब्ध आहेत हे तपासून घ्या. उदाहरणार्थ, लाईव्ह चॅट, फोन, ई-मेल, सपोर्ट तिकीट, नॉलेज बेस, ब्लॉग, फोरम्स किंवा सोशल मीडियाद्वारे मिळणारी मदत.
वेब होस्टिंग कंपनीचा कस्टमर सर्विस अनुभव कसा आहे हे जाणून घ्यायचे असल्यास, लोकप्रिय रिव्ह्यू वेबसाईट्स, सोशल मीडिया ग्रुप्स आणि फोरम्समधून विद्यमान कस्टमरचे अनुभव वाचणे उपयोगी ठरते.
7. किंमत
वेब होस्टिंग सर्विस निवडताना कमी खर्चिक पर्याय घ्यावा का उच्च दर्जाची सर्विस निवडावी हा प्रश्न अनेक जणांच्या मनात असतो. वेब होस्टिंग म्हणजे काय आणि ते कसे कार्य करते हे समजले की हे ठरवणे सोपे होते.
वेब होस्टिंग आपल्या वेबसाईटची माहिती साठवते आणि युजरच्या विनंतीनुसार माहिती दाखवते. या सर्विसेससाठी विविध गोष्टींचा खर्च होतो, जसे की इन्फ्रास्ट्रक्चर, सुरक्षा, प्रशिक्षित कर्मचारी, इंटरनेट जोडणी, कायदेशीर बाबी, मार्केटिंग, आणि कस्टमर सर्विस. त्यामुळे फारच कमी किमतीत उत्तम सर्विस मिळणे थोडे अवघड असते.
काही कंपन्या सुरुवातीच्या काळात डिस्काउंट देतात, पण नंतर मूळ किंमत भरावी लागते. तसेच, काही अतिरिक्त सर्विस विकून कंपन्या नफा मिळवतात, जसे की सुरक्षा सर्टिफिकेट, बॅकअप्स, पेज बिल्डर्स, CDN, इत्यादी. जर या सर्विसची आवश्यकता नसेल तर आपला खर्च कमी होईल.
वेबसाईटला सुरुवातीला शेअर्ड होस्टिंग चांगला पर्याय आहे. प्रतिमाह ₹५० ते ₹५०० इतका खर्च येऊ शकतो. नंतर वेबसाईटवर जास्त लोक येऊ लागल्यास क्लाऊड किंवा VPS होस्टिंगचा विचार करावा.
बहुतेक कंपन्या ३० दिवसांची मनी बॅक गॅरंटी देतात, ज्यामुळे सेवा वापरून पाहता येते. जर सेवा चांगली असेल तर पुढे ती वापरणे सुरु ठेवू शकता.
8. विश्वासार्हता (अपटाइम)
वेब होस्टिंग सर्विस कितीही चांगली असली तरी ती नेहमी कार्यरत असली पाहिजे. वेबसाईट काही वेळ बंद राहिल्यास व्यावसायिक नुकसान होऊ शकते. १००% अपटाईम मिळवणे शक्य नसले तरी ९९.९% अपटाईम असणे गरजेचे असते.
अतिरिक्त टेकनिकल समस्या, जास्त ट्रॅफिक किंवा देखभाल कामामुळे काही वेळ वेबसाईट बंद राहू शकते. पण इतर वेळी वेबसाईट योग्यरित्या चालली पाहिजे.
रिव्ह्यू पोर्टल्स, सोशल मीडिया आणि ब्लॉग्जवर इतर युजरचे अनुभव वाचून आपण कोणती कंपनी विश्वसनीय आहे हे ठरवू शकता.
सारांश
या लेखात आपण वेब होस्टिंग म्हणजे काय, त्याचे कार्य कसे होते, वेब होस्टिंगचे प्रकार आणि योग्य वेब होस्टिंग कसे निवडावे हे समजून घेतले. जर तुम्हाला खरोखर ब्लॉगिंग संबंधित नवनवीन माहिती bloggervinita या ब्लॉगद्वारे मिळत असेल तर तुम्ही तुमचा फीडबॅक कमेंट मध्ये नक्की शेअर करा. धन्यवाद.
अधिक वाचा: What is Keyword in Marathi: कीवर्ड म्हणजे काय? कीवर्ड्सचे प्रकार आणि त्यांचा योग्य वापर कसा करावा?
